Zdaniem Pracodawców RP obecny model funkcjonowania urzędów regulacyjnych w naszym kraju wyczerpał się i należy rozpocząć debatę nad jego zmianą. Mogą w tym pomóc wzorce europejskie, gdzie dominuje model kolegialny, który gwarantuje bezstronność podejmowanych decyzji.
W ocenie organizacji obecnie decyzje tych urzędów regulacyjnych, od których zależy nierzadko los setek tysięcy ludzi, a ewentualne konsekwencje finansowe są liczone w miliardach, podejmowane są jednoosobowo – przy stosowaniu jedynie klasycznych urzędniczych metod oceny sytuacji. W rękach jednego urzędnika spoczywa władza podjęcia arbitralnej, uznaniowej decyzji o daleko idących skutkach. Do tego, aby ją wydać, nie trzeba brać pod rozwagę głosów środowisk eksperckich, można kierować się tylko własnymi, jednostronnymi przekonaniami. Nie ma mechanizmów, które z tak newralgicznego obszaru wyłączałyby typowo administracyjne, suche, urzędnicze podejście do stanu faktycznego i prawnego.
Według Pracodawców RP taki model sprawowania nadzoru nad rynkami się zdewaluował i wymaga natychmiastowych zmian.
Organizacja pracodawców zwraca jednocześnie uwagę, że w Europie są różne modele działalności regulatorów. W Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii czy we Francji zamiast jednoosobowego urzędu, doskonale sprawdzają się ciała kolegialne, w których decyzje podejmowane są w efekcie wewnętrznej dyskusji ekspertów. Powszechną praktyką za granicą jest też włączanie w proces decyzyjny zewnętrznych doradców, środowisk naukowych i gospodarczych. W Polsce konsultacje społeczne w tym procesie wciąż są niemal niespotykanym wyjątkiem.
– Do dyskusji nad niezbędnymi zmianami w modelu funkcjonowania regulatorów w Polsce zaprosiliśmy szefów polskich urzędów regulacyjnych (UOKiK, URE, UKE). Niestety, żaden nie przyjął zaproszenia. Dlatego prace i rozmowy jesteśmy zmuszeni przenieść na forum Trójstronnej Komisji, gdzie w obecności Wicepremiera Pawlaka będziemy mogli porozmawiać o problemie z regulatorami także przy współpracy ze związkami zawodowymi, których sprawa także powinna zainteresować – mówi Adam Ambrozik, ekspert Pracodawców RP.
– Celem rozpoczętej przez Pracodawców RP debaty nad optymalnym kształtem działania regulatorów, dającym gwarancję neutralności i transparentności podejmowanych przez nich decyzji, jest doprowadzenie do zminimalizowania prawdopodobieństwa wydawania błędnych decyzji, skutkujących bardzo poważnymi konsekwencjami dla całej polskiej gospodarki, z wypłacaniem milionowych odszkodowań na czele – dodaje Prezydent Pracodawców RP Andrzej Malinowski.
Andrzej Malinowski wystosował list do Premiera Donalda Tuska w sprawie podjęcia debaty na temat modelu funkcjonowania urzędów regulacyjnych w Polsce. Zaprasza w nim do otwarcia publicznej debaty na ten temat.
Pracodawcy RP przypominają, że w ostatnich miesiącach różne urzędy regulacyjne podejmowały lub będą podejmowały ważne dla całego rynku decyzje, które być może przesądzają o przyszłości polskiej gospodarki. Przykłady – brak zgody na przejęcie Energi przez PGE, kontrole w firmach telekomunikacyjnych i związana z tym kara za utrudnienia prowadzenia kontroli nałożona na jedną z firm, protest Związku Banków Polskich wobec raportu przygotowanego przez UOKiK na temat zaufania do tego sektora.